Rijkdom in Toom

Ik heb een nieuw idee binnen de trias economica, dit keer om de rijkdom in toom te houden.

In onze economie kan rijkdom zich opstapelen bij enkelen. In de natuur zou dat niet kunnen, daarin krijgt geen enkele soort onbeperkt de overhand. Roofdieren houden prooidieren in toom, pioniersplanten maken plaats voor bos, en dominante soorten worden op termijn weer begrensd door andere. Wat groeit, roept tegenkrachten op. Zo ontstaat dynamisch evenwicht: een systeem waarin macht circuleert en verdeeld wordt, en niet terechtkomt bij een enkele soort.

Die logica ontbreekt dus geheel in onze economie. Hoe groter het vermogen, hoe makkelijker het te vermeerderen is. Het geeft een passief inkomen uit rente en winst, koopt invloed in de politiek en media, en trekt zo macht naar zich toe. Belastingen moeten die uitwassen tegengaan, maar zodra het grote geld politieke invloed krijgt staat herverdeling juist op de tocht. En dus groeit de ongelijkheid. Wat te doen?

Simpel eigenlijk: een terugkerende stemming over belastingen. Laat ons samen de hoogtes van belastingen op vermogen, inkomen en erfenissen bepalen. In een ongelijkere samenleving zijn de armere mensen in een steeds grotere meerderheid. Via een stemming kunnen ze bij meerheid bijsturen. Aandachtspunt: geen lobby, mediacircus en politieke beïnvloeding rond de stemming, wel objectieve informatie. Wat dat betreft is een burgerberaad misschien handiger dan een referendum. En wellicht moet het in de grondwet verankerd worden zodat het niet zomaar afgeschaft kan worden.

Het is toch een vrij minimale ingreep met groot effect. Lijkt mij gaaf om op die manier dynamisch evenwicht te creëren dat extreme rijkdom in toom kan houden. En daarmee de democratie te beschermen. Wat denk je, kan het werken?