Ik ben Claudia, een van oorsprong Limburgse dertiger die recent Amsterdam verruilde voor Utrecht. Zo’n twee jaar geleden raakte ik ervan doordrongen dat klimaatverandering verstrekkende gevolgen heeft voor ons en de generaties na ons.
Ik ging op zoek naar de manier waarop ik een leuk leven kan leiden met een minder grote impact op onze leefomgeving. Ik gooide m’n werk, dieet, shopgedrag en vakantieroutines volledig om, met alle discussies, dilemma’s en dompers maar ook yes-momenten, nieuwe vrienden en gemoedsrust van dien. Via thinkbigactnow.org blog ik iedere twee weken over hoe dat duurzame leven eruit ziet, welke uitdagingen het met zich meebrengt en welke mooie dingen het oplevert. Ter lering en, hopelijk, vermaak en inspiratie!
Een tweedehands cadeau geven, kan dat?
12 december 2019
Het is december, en dat betekent: cadeaus, en alle duurzame dilemma’s van dien. Voor mezelf koop ik zoveel mogelijk tweedehands, refurbished, duurzaam en/of lokaal geproduceerd. Als ik iets voor iemand anders koop, zou ik het liefst ook die volgorde aanhouden. Maar een tweedehands cadeau geven, kan dat? Ja, dat kan.
En dat doe ik ook. Maar het voelt wel gek, ik zou het willen uitleggen. ‘Het is dus niet nieuw, nee, haha, het is tweedehands. Maar dat is niet omdat ik je geen nieuw cadeau waard vind hoor. Het is júist omdat ik om je geef, en om de mensen, de dieren en de natuur. En we moeten echt zuinig omgaan met onze grondstoffen. Dus daarom geef ik je dit derdehands potje met daarin het achtste stekje van m’n aloe vera plant.’ Dat is toch een rare binnenkomer. Dus ik zeg niets en wacht af of het wordt opgemerkt, maar dat is nog nooit gebeurd.
Of: wat als het wel is opgemerkt, maar stilletjes. Wordt er dan na afloop van het feestje, tijdens het afwassen, besproken wat de reden van dit curieuze cadeau is: ‘Zou ze in geldproblemen zitten?’. Ik ben inmiddels zo ver dat ik van cadeaus die ik krijg, nieuw uit de winkel, het cadeaupapier bewaar. Onder het mom van hergebruik, maar ook om de illusie van nieuw mee te geven aan mijn kringloopcadeau. Ik realiseer me dat dit behoorlijk ver gaat.
Nummer 1
Gelukkig wordt dit gedrag enigszins gelegitimeerd door de wetenschap. Als ik vraag: wat heeft de grootste impact in het leven van de gemiddelde Nederlander, waar denk je dan als eerste aan? De auto, of vliegen? Je huis? Eten, of kleding? Nope. Het zijn spullen, met stip op 1. Die impact zit voor 86% in het proces om spullen te maken en ze hiernaartoe te transporteren.
Vooral electronica zijn belastend, vanwege de mega-vervuilende mijnbouw naar materialen als koper en goud. Voor het delven van goud worden onder andere cyanide en kwik gebruikt. Je moet het gif dat nodig is voor de productie van één laptop oplossen in 2000 50-meter zwembaden om het terug te brengen tot een veilig niveau, zó giftig is ‘t.
En het kan niet oneindig zo doorgaan, simpelweg omdat onze grondstoffen eindig zijn. Naar verwachting is bijvoorbeeld onze voorraad koper op in 2044, en ons goud al in 2030 (!). Vanaf dan zijn onze oude spullen de enige plekken waar we deze zo noodzakelijke grondstoffen nog kunnen vinden.
Ware pareltjes
Gelukkig zijn er steeds meer goede alternatieven die voor mij minder ‘gek’ voelen om te geven. Ik ontdek meer en meer tweedehands winkels met een betere selectie dan ik van vroeger ken en waar je ware pareltjes kunt vinden. Het geven van ‘ervaringen’ is natuurlijk altijd goed: samen naar een theatervoorstelling, of lekker lunchen. Greenpeace heeft een mooi cadeau bedacht voor iemand die ‘Niks’ wil.
En er zijn steeds meer sociale ondernemingen die primair een maatschappelijke of duurzame missie nastreven (hier kruisen we even paden met mijn nieuwe baan – maar over die duurzame carrièreswitch later meer). Door een cadeau bij zo’n onderneming te kopen, ondersteun je de circulaire economie en de ondernemers die voorop lopen in de groene transitie.
Een greep uit cadeaus die ik de afgelopen tijd met plezier gaf: een mooie glazenset van Rebottled, gemaakt van oude wijnflessen. Appelcider van De Fruitmotor, die in de Betuwe investeren in herstel van biodiversiteit. Een babybroekje van Vanhulley, gemaakt van je eigen oude overhemd en door vrouwen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Of een ander eco-positief cadeau: een insectenhotel van Natuurmonumenten, gewoon te koop bij de grote tuincentra.
Win-win-win
En er is een mooie bijvangst, bij het geven van zulke eco-positieve cadeaus. Het zijn leuke, volwaardige spullen om te geven en te ontvangen. Maar je zegt er ook meer mee. Dat het in een veranderende wereld nodig is om anders, beter, met spullen om te gaan. Dat de alternatieven er in veel gevallen al zijn. En dat die niet minder mooi, of minder leuk zijn, sterker nog: ik vind ze vaak net zo mooi of zelfs mooier. Omdat ze een verhaal in zich dragen dat gaat over dat wij best in staat zijn om anders te gaan leven, als dat nodig is om een betere toekomst met en voor elkaar vorm te geven. Als dát geen mooie kerstgedachte is?
Wil je ook een mooi, duurzaam cadeau kopen? Kijk dan eens op Ohmygood of BuySocial, beide hebben een mooi sociaal en/of duurzaam aanbod. De laatste is meer gericht op business-to-business, maar er zijn ook genoeg ‘consumentencadeaus’ te vinden. In de categorie mode heeft The Next Closet een Duurzame Gift Guide samengesteld. En zelfs bol.com heeft inmiddels een pagina met Duurzaam assortiment. Voor tweedehands kinderkleding en -cadeaus die ik zelf in de categorie ‘pareltjes’ schaar, ben ik eerder goed geslaagd bij RecycleKid en OldWest, beide in Amsterdam. En NIKS van Greenpeace bestel je hier. Heb jij tips voor leuke eco-positieve cadeaus? Laat het me weten!
Rectificatie: in een eerdere versie van deze blog stelde ik dat de 16 grootste zeeschepen ter wereld net zoveel zwavel uitstoten als al het autoverkeer ter wereld bij elkaar. Ik werd er terecht op gewezen dat deze stelling niet klopt, zie: https://www.ce.nl/publicaties/2080/de-feiten-op-een-rij-hoe-verhouden-zich-de-emissies-van-zeeschepen-en-autos-nu-werkelijk.
