BLOG – ‘Glasgow’​ in het happy 2050 scenario?

Hoe ziet de energievoorziening in 2050 uit als de klimaattop in Glasgow een succes wordt? Welke andere maatregelen dan alleen de focus op energie en CO2 zijn er nodig voor een stabiel klimaat? Ik onderzocht in welk scenario we elkaar ook in 2050 nog een oprecht happy new year kunnen wensen; het hoogst haalbare scenario voor de wereld, oftewel ‘Het happy 2050 scenario’. Dat is een wereld waarin we volle bak inzetten op verduurzaming en sturen op welzijn voor iedereen, overal. En dat scenario pakt uiteraard ook het beste uit voor de economie. In dit artikel licht ik het happy 2050-proof klimaatbeleid uit.

Geen blinde vlekken

Laat ik beginnen met mijn scope. Die omvat alles, de hele puzzel. Dat is beter dan focussen op een enkel puzzelstukje en de rest weglaten, want dan riskeer je blinde vlekken en waterbedeffecten; verborgen impact dus. 

Aanleg van de energietransitie

Neem bijvoorbeeld de aanleg van de energietransitie. Daarvoor gaan ongekend snel veel windturbines, zonnepanelen, elektriciteitskabels en batterijen geproduceerd worden. Als we onze scope te smal nemen, zien we niet dat de mijnbouw voor een deel van deze bouwmaterialen ook ongekend hard moet groeien. Met alle zware vervuiling, natuurverlies, CO2-uitstoot, corruptie en uitbuiting die daarmee gepaard gaan van dien. 

Andere uitstoot

Het gaat niet alleen om energie. Landbouw en vooral veeteelt veroorzaken ook klimaatverandering door ontbossing, kunstmest, braakliggend land en door de scheten en boeren van koeien. Maar ook de industrie, mijnbouw en productie van spullen, gebouwen. Koelvloeistoffen en isolatiegas in het elektriciteitsnet. Bosbranden, droogvallend veen en moeras. Je ziet, een hele range aan sectoren waar werk aan de winkel is voor een veilige toekomst.

Opname van CO2

Nog een voorbeeld van eenzijdige focus: CO2-uitstoot. Goed klimaatbeleid gaat niet alleen over de uitstoot, maar ook over de opname van CO2: bomen en intacte natuur. Een paar weken geleden werd op de biodiversiteitstop besloten dat 30% van het land gereserveerd moet blijven voor natuur. Niet genoeg, want we hebben nu nog 50% intacte natuur en die willen we minimaal allemaal behouden, liefst willen we zelfs nog meer natuur terugbrengen (niet alleen vanwege klimaat overigens). Die 30% is weliswaar een grote vooruitgang ten opzichte van de 17% die een paar jaar geleden was afgesproken, maar het is nog niet genoeg.  

Vraagzijde

Goed beleid gaat niet alleen over het aanbod van energie, maar ook over de vraagzijde; die moet namelijk zo’n 30% a 40% omlaag. (Wereldwijd, maar de opgave verschilt per land. Vooral de rijke landen en de groeilanden zijn aan zet in Glasgow.) Een kleinere energievraag geeft ons de ruimte om de energietransitie meer vorm te geven zoals we willen. Blijven we steeds meer energie vragen, dan ontkom je er niet aan om veel meer windturbines en zonnepanelen in het landschap te zetten, dan kunnen we niet om kernenergie heen, dan neemt de druk op schaarse grondstoffen nog veel meer toe, enzovoorts. Vraag omlaag ligt politiek gevoelig door druk uit het bedrijfsleven. (Vandaar dat ik ook pleit voor een scheiding van lobby en staat!)

‘Duurzame’ bronnen… 

Zitten er ook nog blinde vlekken in de energiemix? Ja helaas wel. Biomassa staat met stip op nummer 1. De impact is groter dan die van steenkool, zieplaatje. Biomassa hoort in de natuur of in de voedselkringloop thuis, niet in de verbrandingsoven. Niet of nauwelijks doen dus! Een andere blinde vlek is energieopslag in de vorm van waterstof. Er komt namelijk stikstof vrij bij verbranding van waterstof. Meer dan bij verbranding van aardgas. Van de regen in de drup dus. Zeer voorzichtig en zorgvuldig mee omgaan dus en snel op zoek naar een betere vorm van energie-opslag.

Uit: Het happy 2050 scenario, Babette Porcelijn, juli 2021

Wat dan wel?

Energiemix

Hoe ziet het happy 2050 scenario eruit met al deze inzichten op zak? Nou, fossiele brandstoffen en biomassa worden versneld uitgefaseerd. In 2040 zijn we al CO2-neutraal; 2050 is te laat. Voor het kleine deel dat echt niet zonder fossiel of biomassa kan, wordt de CO2 afgevangen en opgeslagen of als grondstof gebruikt. We zetten vooral in op zon en wind, maar ook op waterkracht en geothermie. Voor kernenergie met uranium is een veiliger en beter voorradig alternatief: thorium. Die techniek staat echter in de kinderschoenen. Met volle bak ontwikkeling van thoriumenergie kan dat toch pas in de loop van deze eeuw op grote schaal ingezet worden. Goed om versneld mee aan de slag te gaan dus.

Uit: Het happy 2050 scenario, Babette Porcelijn, juli 2021

Aan de slag!

Dus, wereldleiders in Glasgow, bekijk de héle puzzel, neem verantwoordelijkheid en bescherm onze toekomst. Ik wens jullie veel wijsheid, moed en daadkracht toe om de nodige verstrekkende beslissingen te nemen.

En wijzelf, als crew van de planeet, zitten net zo goed aan de knoppen. Als Glasgow tegen mocht vallen wordt onze rol nóg belangrijker. We kunnen ons afschuiving van verantwoordelijkheid door met de vinger naar politiek en multinationals te wijzen niet veroorloven. De vraag naar vlees, spullen, grote huizen en energie, die komt bij de consument vandaan. Die megagrote energiebesparing kunnen wij alleen zelf realiseren. Het is alle hens aan dek.

Dus, wat kun je het beste doen? Dit zijn de grote dingen: koop minder nieuwe spullen, rij fossielvrij of doe je auto weg, isoleer je (kleinere) huis, installeer fossielvrije verwarming en elektriciteit, eet meest plantaardig en ga in de buurt op vakantie zonder te vliegen. Verspil geen energie, voedsel, materialen of water. Plant bovendien insane veel bomen en laat je duurzame stem horen aan politiek en bedrijfsleven, zodat zij draagvlak hebben om het roer om te kúnnen gooien.

Wij zijn de crew van de planeet. Óp naar een happy 2050, let’s go!

Uit: Het happy 2050 scenario, Babette Porcelijn, juli 2021

Dus, wereldleiders in Glasgow, bekijk de héle puzzel, neem verantwoordelijkheid en bescherm onze toekomst

Blogs

Make a Leap Day: handvatten voor postgroei in de praktijk

Met schrikkeldag hebben we dit jaar een dag extra. Laat die dag niet opslokken door het alledaagse maar neem deel aan de make-a-leap day! In zes masterclasses ontvang je handvatten voor postgroei in de praktijk, inzichten en inspiratie waarmee je koers kunt zetten in een tijd van chaos en verandering. Met masterclasses van: Paul Schenderling: […]

Lees meer

Vacature: zakelijk leider

Stichting Think Big Act Now helpt mensen om effectieve change agents te worden voor een duurzame, menselijke wereld. We zijn op zoek naar een zakelijk leider die de organisatie steviger neerzet en uitbouwt. Ben jij zakelijk en heb je een groen hart? Kun jij onze stichting laten groeien en bloeien? Dan horen we graag voor […]

Lees meer

Impacttraining voor professionals

Vergroot de positieve impact van jouw organisatie Wil jij in kaart brengen hoe jouw organisatie effectief kan bijdragen aan een veilige, fijne toekomst? In deze training leer je hoe je negatieve impact op mens en planeet ombuigt in een positieve. Je ontwikkelt of versterkt je eigen project onder onze begeleiding. Deze training is gebaseerd op […]

Lees meer

VPRO tegenlicht & Dutch Design Week

VPRO en Dutch Design Week (DDW) maakten op zondag 22 oktober een interactieve liveshow: samen met ontwerpers, experts én het publiek zochten ze naar oplossingen voor de wegwerpmaatschappij. Babette opende de show met een gesproken column.  

Lees meer